Zwanger, wat nu?

Informatie

Zwanger en wat nu?

Het is belangrijk om zo snel mogelijk een afspraak te maken bij een verloskundige of gynaecoloog nadat u weet dat u zwanger bent. Meestal wordt u bij dit eerste bezoek ook kort onderzocht: uw bloeddruk wordt gemeten en soms wordt de grootte van de baarmoeder beoordeeld. Dat kan via uitwendig en eventueel inwendig onderzoek. Vaak krijgt u bij de eerste controle een echo. Om te kijken hoe lang u al zwanger bent, of het hartje klopt en of er eventueel een meerling zwangerschap is. Tot slot wordt u gevraagd wat bloed af te geven voor onderzoek. Natuurlijk kunt u zelf ook vragen stellen en informatie geven over uw eigen situatie.

Controles tijdens de zwangerschap

Een verloskundige of arts controleert regelmatig het verloop van de zwangerschap. Een gebruikelijk schema van controles is elke vier weken in de eerste helft van de zwangerschap, gevolgd door een periode van controles elke drie weken en later elke twee weken. In de laatste weken wordt u wekelijks gecontroleerd. Afhankelijk van uw persoonlijke situatie kunnen er minder of meer controles worden afgesproken.

Wanneer de zwangerschap langer duurt dan 40 weken, worden de controles (vanaf week 41) in het ziekenhuis gedaan.

Bloedverlies in de eerste 12 weken van de zwangerschap

Bloedverlies in de eerste maanden van de zwangerschap kan diverse oorzaken hebben. Veelal is het bloedverlies onschuldig en stopt vanzelf. In de helft van het bloedverlies in de eerste maanden van de zwangerschap is er sprake van een miskraam. Dit gaat meestal gepaard met menstruatieachtige of weeënachtige pijn.

Een voorbeeld van een vaak voorkomende, onschuldige oorzaak van bloedverlies vroeg in de zwangerschap is de ingroei (innesteling) van de bevruchte eicel in de baarmoeder. Ook kunnen afwijkingen aan de baarmoedermond zoals een poliep of een ontsteking (bijvoorbeeld Chlamydia, zie SOA) leiden tot bloedverlies zonder dat dit de zwangerschap beïnvloedt. Deze vorm van bloedverlies treedt nogal eens op na gemeenschap of na (harde) ontlasting en is gemakkelijk te behandelen. Een zeldzame oorzaak is een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Miskraam

In de helft van het bloedverlies in de eerste maanden van de zwangerschap is er sprake van een miskraam, een abortus. De oorzaak van een miskraam is bijna altijd een afwijking in de chromosomen die toevallig is ontstaan bij de bevruchting van de eicel. Dit leidt tot een stoornis in de aanleg van de zwangerschap waardoor de zwangerschap niet verder kan groeien en wordt afgestoten. Er zijn verschillende vormen van miskramen te onderscheiden, meestal afhankelijk van het stadium van de zwangerschap waarin de miskraam is opgetreden of afhankelijk van het verloop van de miskraam.

Bij een normale zwangerschap wordt een vruchtzak aangemaakt met daarin een embryo. Bij een zeer vroege miskraam (blighted ovum) is al vroeg in de zwangerschap de groei gestopt en is er geen embryo ontwikkeld. Op de (inwendige) echo is dan alleen een vruchtzak zichtbaar.
Bij een iets latere miskraam (missed abortion) is de groei verder gekomen en een embryo zichtbaar door middel van een inwendige echo. Het embryo heeft echter geen hartactie en is meestal kleiner dan de zwangerschapsduur aangeeft. Deze vormen van miskraam kunnen ongemerkt verlopen, of soms gepaard gaan met weinig (bruin) bloedverlies of geringe buikpijn. Gaat de baarmoeder het zwangerschapsweefsel uitdrijven en opent de baarmoedermond zich, dan ontstaat krampende pijn en bloedverlies. De kans dat de zwangerschap eindigt is dan zeer groot.
Is het zwangerschapsweefsel volledig uit de baarmoeder gedreven dan verdwijnt de pijn en het bloedverlies en sluit de baarmoedermond zich weer. Soms blijft er echter nog weefsel in de holte van de baarmoeder achter en is de miskraam (nog) niet compleet.

Zwanger van een tweeling of meerling

Een zwangerschap van meer dan een kind is voor de aanstaande ouders meestal een verrassing, maar brengt naast blijdschap ook extra vragen en soms zorgen met zich mee. Voor een grotere meerlingzwangerschap als een drie- of vierling geldt dit nog sterker.
Een meerlingzwangerschap vergt over het algemeen meer van de vrouw dan een eenlingzwangerschap. In het begin van de zwangerschap is er een grotere kans op klachten als misselijkheid, braken en moeheid. Omdat de baarmoeder snel groeit, zijn ook in de loop van de zwangerschap klachten als een harde buik, moeheid en slecht slapen niet ongebruikelijk. Zwangerschapsstrepen op de huid (striae) ontstaan sneller dan bij een eenlingzwangerschap. De gemiddelde zwangerschapsduur is bij een tweeling 37 weken, bij een drieling 34 weken en bij een vierling 31 weken. Bij een meerlingzwangerschap is de kans op complicaties groter dan bij een eenling-zwangerschap. De belangrijkste complicaties zijn vroeggeboorte en het achterblijven in groei. Andere problemen die vaker voorkomen, zijn een hoge bloeddruk en bloedarmoede.
Als u zwanger bent van een meerling, bent u onder controle bij de gynaecoloog.

Bij een tweelingzwangerschap kunt u in principe normaal bevallen, tenzij de gynaecoloog een ander advies geeft, bijvoorbeeld omdat er groeiachterstand bestaat. Bij 80% van de tweelingen ligt het eerste kind met het hoofd naar beneden, bij 60% liggen beide kinderen in hoofdligging. Ze kunnen ook allebei in stuitligging liggen, of de eerste in stuit- en de tweede in hoofdligging. In deze laatste situaties bespreekt de gynaecoloog met u of een normale bevalling verantwoord is, of dat beter een keizersnede uitgevoerd kan worden.

Psychische- en lichamelijke aandoeningen

Heeft u psychische klachten of lichamelijke aandoeningen zoals overgewicht, neem dan contact op met uw verloskundige.

Moeders voor moeders

Tijdens uw eerste bezoek aan verloskundige of gynaecoloog wordt gevraagd of u als aanstaande moeder mee wilt doen aan Moeders voor Moeders. Zij zamelt urine in van zwangere vrouwen. Uit deze urine wordt het hCG-hormoon gewonnen. Dit hormoon wordt door farmaceutische bedrijven gebruikt voor het vervaardigen van geneesmiddelen die worden gebruikt bij vruchtbaarheidsbehandelingen.

U kunt zich aanmelden voor deelname vanaf het moment dat u weet dat u zwanger bent tot en met de 11e week van je zwangerschap. Meedoen kan vanaf de 6e tot en met de 16e week. In deze periode bevat uw urine namelijk het meeste hCG-hormoon. Na aanmelden komt er iemand langs, wordt alles besproken en ontvangt u alles wat nodig is om de urine op te vangen. De urine wordt bij u thuis opgehaald.

Symptomen

Niet iedereen heeft last van zwangerschapssymtopmen. De belangrijkste is uiteraard het uitblijven van de ongesteldheid. Andere symptomen:

• veranderingen in uw borsten;
• vermoeidheid;
• misselijk gevoel/ochtendmisselijkheid;
• extreem overgeven;
• vaker naar het toilet gaan;
• stemmingswisselingen;
• zin in ander soort eten en gevoeligheid voor geuren.

Onderzoeken

In het begin van een zwangerschap worden verschillende testen gedaan om de gezondheid van het kindje te checken. Sommige testen worden bij alle moeders gedaan, andere onderzoeken worden uitgevoerd wanneer de ouders van het kindje dit willen.

Zwangerschapsscreening

Iedere zwanger vrouw krijgt de volgende onderzoeken aan het begin van de zwangerschap:

• bloedgroep, rhesusfactor en irregulaire antistoffen;
• Heptitis B bloedonderzoek bij zwangeren;
• Syfilis bloedonderzoek bij zwangeren;
• HIV bloedonderzoek bij zwangeren.

Prenatale screening

Als aanstaande ouders dat willen, kunnen ze hun ongeboren kind laten onderzoeken op een aantal afwijkingen en aandoeningen. Dit noemen we prenatale screening. 
Het doel van prenatale screening is om zwangeren die dat wensen, tijdig te informeren over de eventuele aanwezigheid van één of meer aandoeningen, zodat zij een geïnformeerde keuze kunnen maken uit verschillende handelingsopties. 

De zwangere kan kiezen voor twee verschillende vormen van prenatale screening: 

1. Screening op down-, edwards- en patausyndroom middels de NIPT (niet-invasieve prenatale test) 
2. Een structureel echoscopisch onderzoek (SEO) bij zowel 13 en/of 20 weken, waarmee de zwangere informatie krijgt of er aanwijzingen zijn voor lichamelijke structurele afwijkingen bij het ongeboren kind. 

Graag informeren wij u over alle mogelijkheden van de prenatale screening tijdens uw zwangerschap, neem met ons contact op voor een counselingsgesprek. Mocht u meer achtergrondinformatie wensen, kijk dan op de website www.pns.nl.

Nuttige links

Contact

Heeft u vragen of wilt u een afspraak maken? Neem dan contact op met de afdeling Verloskunde via 036 868 87 00.