Zwangerschap en darmziekten

Informatie

Vruchtbaarheid vrouwen met IBD

Meestal zijn vrouwen met een chronische darmziekte niet minder vruchtbaar. Bij sommige vrouwen is dit wel het geval. Bijvoorbeeld bij vrouwen die operaties hebben ondergaan in de onderbuik (het gebied van het kleine bekken) en bij vrouwen met een gecompliceerd verloop van de ziekte van Crohn. Een actieve darmziekte lijkt de vruchtbaarheid bij vrouwen te verminderen. Dit komt voornamelijk doordat, in periode van actieve ontsteking, de menstruele cyclus verstoord kan zijn. Uit onderzoek blijkt ook dat een zwangerschap die in een rustige periode van de darmziekte is ontstaan, meestal een gunstig effect heeft op het verdere verloop van de ziekte tijdens de zwangerschap.

Vruchtbaarheid mannen met IBD

In principe geldt voor mannen hetzelfde als voor vrouwen: de vruchtbaarheid is bij een rustig verlopende darmziekte niet anders dan bij gezonde mannen. Wel kunnen sommige medicijnen invloed hebben op de zaadkwaliteit. Daarom is het belangrijk om een actuele kinderwens met de MDL-arts en/of verpleegkundig specialist te bespreken. De medische voorgeschiedenis speelt ook bij mannen een rol. Mannen met bijvoorbeeld een ileo-anale pouch (een reservoir gemaakt van het laatste deel van de dunne darm, aangesloten op de anus) kunnen minder vruchtbaar zijn.

Zwanger zijn

Wat voor invloed heeft de zwangerschap op de ziekte?

Als de darmziekte actief is bij het begin van de zwangerschap, dan blijft de ziekte (zonder aangepaste behandeling) meestal actief tijdens de hele zwangerschap. Ongeveer een derde van de vrouwen met IBD krijgt tijdens de zwangerschap een opvlamming. Dit is ongeveer evenveel als normaal; bij niet-zwangere vrouwen met IBD. Na de bevalling krijgen ongeveer 4 op de 10 vrouwen met IBD een opvlamming van hun ziekte. Het is dus belangrijk om pas zwanger te worden als de ziekte rustig is.

Wat voor invloed heeft een actieve ziekte op de zwangerschap?

Bij een zwangerschap die tijdens een opvlamming van de ziekte is ontstaan, is de kans verhoogd op het krijgen van een miskraam, vroeggeboorte en een lager geboortegewicht. Aangeboren afwijkingen van het kind komen niet aantoonbaar vaker voor.

Hoe zit het met medicijngebruik tijdens de zwangerschap?

Het is beter om het medicijngebruik tijdens de zwangerschap te verminderen. Het is alleen niet waar dat stoppen met medicijnen, de kans op complicaties voor het kind vermindert. Een actieve darmziekte brengt juist meer risico’s met zich mee. Vaak is het dan ook nodig om door te gaan met de medicijnen om de darmziekte rustig te houden. Voor sommige medicijnen moet de dosering aangepast worden. Van bepaalde medicijnen is onvoldoende bekend over het gebruik tijdens de zwangerschap; vooral effecten op langere termijn zijn soms onbekend. In het algemeen mogen de meeste medicijnen voor en na de zwangerschap gewoon gebruikt worden. Het gebruik van methotrexaat is absoluut niet toegestaan. Dit geldt voor mannen en vrouwen.

Kan ik normaal bevallen of krijg ik een keizersnede?

Dit bepaalt u samen met de gynaecoloog en is natuurlijk afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Vanzelfsprekend vindt er op indicatie overleg plaats tussen de gynaecoloog en de MDL-arts of IBD verpleegkundige/verpleegkundig specialist. Een chronische darmziekte alleen is geen reden voor een keizersnede. Wel kan de activiteit van de ziekte en/of eerdere operaties een reden zijn om daar toch voor te kiezen. De bevalling verloopt bij vrouwen met een chronische darmziekte niet anders dan bij vrouwen zonder deze ziekte. Vrouwen met een chronische darmziekte zijn meestal bij de gynaecoloog onder controle en moeten over het algemeen in het ziekenhuis bevallen. Een keizersnede wordt geadviseerd bij een actieve darmziekte rondom de anus (perianaal) of bij een gecompliceerd probleem van fistelvorming. Vrouwen met een pouch komen ook in aanmerking voor een keizersnede. Dit heeft te maken met incontinentieklachten (op langere termijn) na een vaginale bevalling. De kans hierop is groter na inknippen of bij inscheuring.

Kan ik borstvoeding geven?

In principe kunt u gewoon borstvoeding geven. Dit is natuurlijk wel afhankelijk van uw medicijngebruik op dat moment. Daarom kunt u dit onderwerp het beste bespreken met uw MDL-arts, IBD verpleegkundige/verpleegkundig specialist (en gynaecoloog). Zij bekijken uw situatie en medicijngebruik op dat moment en vertellen u welk medicijn u wel of niet kunt gebruiken bij borstvoeding. Bij het gebruik van methotrexaat mag u per definitie géén borstvoeding geven.

Is mijn chronische ziekte erfelijk overdraagbaar?

Ongeveer 5 tot 23% van de patiënten met IBD heeft ook een familielid met deze ziekte. Er zijn aanwijzingen dat kinderen van een ouder met IBD een iets verhoogd risico hebben om deze ziekte ook te krijgen. Bij 1 ouder met de ziekte van Crohn is het risico 2 tot 3%. Bij 1 ouder met colitis ulcerosa is het risico 0,5 tot 1%. Als beide ouders IBD hebben, is het risico ongeveer 30%.

Onderzoeken

Welke onderzoeken zijn toegestaan tijdens de zwangerschap?

Tijdens de zwangerschap kunnen verschillende onderzoeken noodzakelijk zijn om tot de juiste bepaling van de ziekte en de behandeling te komen. In de eerste 3 maanden van een zwangerschap worden bepaalde onderzoeken vermeden, zoals een inwendig onderzoek van de darm (coloscopie of sigmoïdscopie) of een röntgenonderzoek. Maar soms zijn deze onderzoeken juist belangrijk. Dan is het advies om het onderzoek toch te doen. In het tweede en derde trimester van de zwangerschap is het veilig om een coloscopie (kijkonderzoek in de darm) uit te voeren. U krijgt dan een hele lage dosering pijnstilling en slaapmiddel. De sigmoïdscopie (waarbij alleen het laatste stuk van de dikke darm bekeken wordt) heeft wel de voorkeur. Dit onderzoek is minder belastend is voor u. Helaas kunt u vanwege de zwangerschap niet alle typen laxeermiddelen krijgen om de darmen te spoelen. De keuze voor een coloscopie of sigmoïdscopie hangt af van de plaats van de ontsteking.

Operatie tijdens zwangerschap

Tijdens de zwangerschap is een operatie alleen aan te raden als de ziekte moeder en kind in gevaar brengen.

Contact

Heeft u vragen of wilt u een afspraak maken? Neem dan contact op met de afdeling Verloskunde via 036 868 87 00.