Cortisol in speeksel meten

Cortisol is een hormoon dat een rol speelt in allerlei processen in het lichaam. De hoeveelheid cortisol kan worden gemeten in uw speeksel. Hiervoor verzamelt u speeksel in een speciaal buisje, de salivette.

Afdeling

U kunt hiervoor terecht bij

Laboratorium (Bloedafname)

Informatie

Cortisol is een hormoon dat door de bijnier wordt aangemaakt. Dit gaat volgens een zogenaamd dagritme. De concentratie is ‘s ochtends hoger dan ’s avonds. Via het bloed komt het hormoon terecht in het speeksel. Daarom is het erg belangrijk dat u de instructies over de tijden op het aanvraagformulier goed opvolgt.

Gebruik lichaamsmateriaal

Nadat het aangevraagde onderzoek is uitgevoerd, is soms nog materiaal over. Het overgebleven materiaal wordt vernietigd nadat al het aangevraagde onderzoek afgerond is. Soms worden restanten gebruikt als testmateriaal, bijvoorbeeld om een onderzoeksmethode te verbeteren. Dit gebeurt anoniem en het is niet te herleiden van wie het materiaal afkomstig is. U kunt hiertegen bezwaar maken bij de receptie van het laboratorium.

Voorbereiding

Ophalen van de salivette

Voor dit onderzoek verzamelt u speeksel in een speciaal buisje, de salivette. De salivette is een buisje met een watje in de vorm van een staafje, de kauwwat. U kunt dit buisje ophalen bij het Laboratorium Bloedafname van het Flevoziekenhuis. Wilt u bij het ophalen van het buisje uw patiëntenpas en het laboratorium aanvraagformulier dat u van uw behandelend arts heeft gekregen, meenemen? U vindt het Laboratorium Bloedafname op de begane grond in de centrale hal van het Flevoziekenhuis.

Belangrijk voordat u speeksel verzamelt

Het speeksel mag geen bloed bevatten. Voorkom daarom dat voor het kauwen het tandvlees gaat bloeden.

Eet de dag voor het kauwen geen voedsel met harde korstjes. Zorg dat u tenminste een half uur voor het kauwen:
uw tanden niet poetst;
uw tanden niet flost;
niet meer eet of drinkt.
Heeft u een verhoogde kans op verslikken, overleg dan met uw arts over eventuele maatregelen.
Eet geen drop en rook geen tabak op de dag van afname.
Doe de afname het liefst op een dag zonder avond- of nachtdienst.

Wat neemt u mee?

Het aanvraagformulier dat u van de behandelend arts heeft gekregen en waarop het gewenste onderzoek is aangekruist.
Een geldig identificatiebewijs.
Een afsprakenkaart. Indien u die nog niet heeft, laat u dan bij het Laboratorium Bloedafname of de polikliniek waar u onder behandeling bent een kaart maken. Dit kan ongeveer tien minuten duren.

Onderzoek

Om speeksel te verzamelen gaat u kauwen op de kauwwat. Voor een betrouwbare laboratoriumuitslag is het belangrijk dat u het speeksel verzamelt op het tijdstip dat de arts op het laboratoriumformulier heeft aangegeven.

Het verzamelen van het speeksel

Controleer het aangegeven tijdstip. Het liefst rond middernacht, tenzij de arts een andere tijd heeft aangegeven.
Noteer de exacte tijd waarop u gaat kauwen op de buis.
Spoel de mond met water.
Pak de salivette bij het doorzichtige plastic zo hoog mogelijk vast (zie afbeelding), dus vlak onder de dop. Verwijder de dop.
Neem het wattenrolletje uit het bovenste buisje (het zeefje). Kauw het voorzichtig tot u het gevoel heeft dat u het speeksel niet meer in de mond kunt houden. Hiervoor is gemiddeld anderhalve minuut voldoende.
Doe het natte wattenrolletje terug in het bovenste buisje (het zeefje). Sluit de salivette met het dopje af.
Bewaar de gesloten salivette met daarin het wattenrolletje met speeksel in de koelkast.
Verzamel het speeksel nauwkeurig. Als u zich vergist kunt u bij het Laboratorium Bloedafname een nieuwe salivette ophalen en opnieuw beginnen met verzamelen.

Inleveren van de salivette

De salivette kunt u samen met het laboratorium aanvraagformulier inleveren bij het Laboratorium Bloedafname. Hier heeft u ook de salivette opgehaald. Vergeet niet een nummer bij de automaat te trekken voor ‘inleveren materiaal’. Lever de salivette na het verzamelen van het speeksel zo spoedig mogelijk in, op de dag zelf of de eerstvolgende dag dat het Laboratorium Bloedafname is geopend. Houd er rekening mee dat het Laboratorium Bloedafname alleen op werkdagen is geopend van 7.30 uur tot 17.00 uur en op zaterdag van 9.00 tot 12.00 uur.

De uitslag

U krijgt de uitslag van het onderzoek van uw behandelend arts.

Contact

Heeft u vragen? Neem dan contact op met het Laboratorium Bloedafname via 036 868 87 07. Het Laboratorium Bloedafname zit in de centrale hal van het Flevoziekenhuis (route 31) en is open van maandag t/m vrijdag van 7.30 tot 17.00 uur en op zaterdag van 9.00 tot 12.00 uur.

U hoeft geen afspraak te maken als u alleen materiaal, zoals speeksel, komt afgeven. Combineert u uw bezoek met bloedprikken? Dan is het wel nodig een afspraak maken. Maak in dat geval online uw afspraak.